هیچ کدام از آنها در ایران کنسرت ندادند!

کریس دی‌برگ، ریچارد کلایدرمن، نادر عباسی، مورات ککیلی و آرکادی ولدوس برای برخی ایرانی‌ها، نام‌های آشنایی هستند که قرار بود، روزی به ایران بیایند و اجرای زنده داشته باشند؛ اما این اجراها به دلایل نامعلوم هیچ‌وقت برگزار نشدند.

خردادماه سال 1387 بود که حضور کریس دی‌برگ، هنرمند سرشناس ایرلندی در کشور و همراهی‌اش با گروه «آریان» سر و صدای زیادی به پا کرد. این هنرمند در نشستی خبری که با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی داشت، تأکید کرد: «من آدمی غیرسیاسی هستم که نگاه شخصی به سیاست دارم. من یک انسان‌دوست هستم.»

محسن رجب‌پور هم که به‌عنوان مدیر برنامه‌ی گروه «آریان» و کسی که مقدمات حضور کریس دی‌برگ را در ایران فراهم کرده بود، در آن نشست خبری گفت: «مجوزهای شفاهی برای برگزاری این کنسرت صادر شده و این گروه هنوز درخواست مجوز کتبی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نفرستاده است. کنسرت آینده‌ی گروه موسیقی «آریان» در سه قسمت اجرا می‌شود؛ بخش اول این اجرا شامل هشت قطعه خواهد شد و پس از آن، کریس دی‌برگ هشت قطعه را به‌تنهایی اجرا خواهد کرد و قسمت پایانی هم به اجرای قطعات مشترک گروه آریان و کریس دی‌برگ اختصاص دارد.»

اکنون 5 سال می‌شود که کریس دی‌برگ ایران را ترک کرده است و هیچ‌وقت هیچ مقام رسمی‌ای اعلام نکرد که به چه دلیلی او هیچ‌گاه در ایران کنسرت نگذاشت.

***

27 شهریورماه سال 1390 دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز اجرای «ریچارد کلایدرمن» - پیانیست مشهور فرانسوی - را برای اجرا در برج میلاد تهران صادر کرد. بنابر آن مجوز قرار شد، این هنرمند 9 تا 13 آبان‌ماه سال 1390 همراه گروهی 16 نفره در برج میلاد برای علاقه‌مندان پیانو بنوازد.

پس از صدور مجوز، خبرنگاران 19 مهرماه برای حضور در کنفرانس مطبوعاتی و دیدار با کلایدرمن به هتلی در تهران دعوت شدند؛ اما در حالی که یک ساعت از زمان مقرر گذشته بود، هیچ خبری از برگزاری کنفرانس مطبوعاتی نبود. خبرنگاران هم با گله از برگزار نشدن نشست در ساعت یادشده و عدم پاسخگویی مسوولان، سالن را ترک کردند.

در همین زمان، مسوول روابط عمومی این کنسرت، از برگزار نشدن نشست خبر داد و از حاضران عذرخواهی کرد.

او درباره‌ی دلایل لغو این برنامه، توضیح داد: «تا همین لحظه منتظر کسب مجوز برای برگزاری نشست سخنرانی نماینده‌ی ریچارد کلایدرمن در ایران بودیم که متأسفانه این مجوز صادر نشد و قادر به برگزاری نشست نیستیم.»

بعد از این برنامه نیز بارها شایعه‌هایی منتشر شد، اما ریچارد کلایدرمن هم هیچ‌گاه به ایران نیامد و هیچ مقامی توضیح نداد که دلیل لغو این اجرای مجوزدار چه بود.

***

در 8 آبان‌ماه 1390 بار دیگر مشابه این رویدادها تکرار شد؛ در ساعت 11:30 دقیقه 8 آبان، بنیاد رودکی از طریق پیام کوتاه از خبرنگاران دعوت کرد تا ساعت 14 همان روز برای دیدار با رهبر مهمان ارکستر سمفونیک رودکی در تالار وحدت حضور پیدا کنند.

نادر عباسی، موسیقیدان مصری‌الاصل و رهبر ارکستر سمفونیک قطر اولین جلسه از تمریناتش را به‌عنوان رهبر مهمان با ارکسترسمفونیک «رودکی» در همان روز برگزار کرد، البته قرار بود «گراف مورژا» - سولیست روس - نیز در این برنامه حضور داشته باشد.

بلیت‌های اجرا برای تاریخ 15 تا 17 آبان‌ماه به فروش رسیدند، اما چند ساعتی به اجرا نمانده بود که بنیاد رودکی اعلام کرد، اجرای ارکستر سمفونیک رودکی برای این تاریخ‌ها در تالار وحدت به زمان دیگری موکول شده است.

درپی تعویق در اجرای ارکستر سمفونیک رودکی، روابط عمومی و امور بین‌الملل بنیاد رودکی‌ اعلام کرد: «ضمن پوزش به اطلاع می‌رساند ارکستر سمفونیک رودکی که این روزها تمرینات خود را پیگیری می‌کند، به‌دلیل تأخیر در مراحل اداری و اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی‌ربط‌ درخصوص رهبر مهمان ارکستر، به زمان دیگری موکول شد.»

آرش امینی مدیر ارکستر سمفونیک رودکی نیز پس از تعویق اجرا، به خبرنگار ایسنا گفت: «به‌دلیل صادر نشدن به‌موقع بعضی‌ مجوزها، تاریخ اجرای ارکستر رودکی به تعویق افتاد.»

او همچنین اظهار کرد: «متأسفانه من هم بسیار دیر متوجه به تعویق افتادن اجرای این ارکستر شدم و حتی نتوانستم تحقیق کنم که اجرا به چه تاریخی موکول شده است.»

این اجرای به تعویق افتاده نیز تا کنون به صحنه نرفته است، هرچند مورژا - سولیست روس - در جشنواره‌ی موسیقی فجر با این ارکستر و این‌بار به رهبری «آرش امینی» به صحنه رفت.

***

این بی‌برنامگی‌ها به سال 90 ختم نشد و در سال 91 نیز بار دیگر شاهد لغو برنامه‌هایی از این دست بودیم.

12 اردیبهشت‌ماه 91 خبری مبنی بر برگزاری کنسرت «همین امشب» با خوانندگی «مورات ککیلی» خواننده ترک و «کامران رسول‌زاده» خواننده‌ی پاپ، در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی منتشر شد.

قرار بود، این کنسرت 22 اردیبهشت‌ماه، به‌مناسبت میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) و به همت موسسه‌ی «آوای حنانه» برگزار شود، در حالی که 19 اردیبهشت‌ماه قصه‌ی تکراری تعویق کنسرت‌ها بار دیگر رخ داد و دست‌اندرکاران اجرا اعلام کردند: «کنسرت مشترک کامران رسول‌زاده و مورات ککیلی، خواننده‌ی مسلمان ترک در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران به تعویق افتاد.»

فرزاد حسنی - مدیر تبلیغات این کنسرت - درباره دلایل این اتفاق گفت: «همان‌طور که پیش‌بینی می‌کردیم، کنسرت با استقبال بالای مخاطبان داخلی و خارجی مواجه شد و حتی این استقبال فراتر از پیش‌بینی‌های ما بود. به همین دلیل براساس خرد جمعی به این نتیجه رسیدیم تا با ادامه تمرین‌های گروه و خوانندگان این کنسرت، اجرای برنامه به آینده‌ی نزدیک موکول شود.»

او با اشاره به این‌که هر دو خواننده‌ی این کنسرت بر برگزاری یک اجرا با کیفیت بالا و رعایت استانداردهای بین‌المللی تأکید دارند، بیان کرد: «به‌خاطر پیش‌بینی همه جوانب اجرایی این کنسرت، این گروه هنری ترجیح داد، بعد از رفع برخی مشکلات موجود، برگزاری این کنسرت به تاریخ دیگری موکول شود.»

این در حالی است که این اجرا نیز تا کنون در ایران برگزار نشده است و گویا هنوز مشکلات و موانع مرتفع نشده‌اند.

***

خردادماه سال 93 خبر رسید که «آرکادی ولدوس» در ایران کنسرت خواهد داشت.

آرکادی ولدوس که یکی از پنج نوازنده‌ی برتر پیانو در جهان است، قرار بود در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی به‌مدت دو شب روی صحنه برود؛ اما این کنسرت نیز با وجود برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده به سرانجام نرسید.

ماجرا از این قرار بود که در شب برگزاری این کنسرت، تابلویی در محل برگزاری نصب شده و روی آن نوشته شده بود: «برای برگزاری هرچه بهتر و شایسته‌تر این کنسرت با نظر و درخواست آقای آرکادی ولدوس تصمیم گرفته شد، این برنامه در شهریورماه برگزار شود.»

این در حالی است که تا مهرماه 93 این رویداد هنوز رخ نداده است.

البته مدیرکل دفتر موسیقی در این‌باره توضیح‌هایی داد و درباره‌ی دلایل لغو این کنسرت گفت: «شرکت برگزارکننده‌ی این کنسرت اعلام کرد که زمان کافی برای برگزاری چنین کنسرتی را ندارند و چنین اجرایی برای آن‌ها توجیه مالی ندارد. این رویداد در حالی شکل گرفت که دفتر موسیقی درپی بحث دیپلماسی فرهنگی به‌شدت از چنین اجرایی حمایت کرده بود و آرکادی ولدوس به هیچ‌وجه مشکل مجوز یا استعلام حراستی نداشت.»

پیروز ارجمند همچنین اظهار کرد: «شرکت‌های ایرانی برگزارکننده‌ی کنسرت‌ در خیلی از مواقع با مناسبات و معادلات اجراهای بین‌المللی آشنا نیستند. این در حالی است که ولدوس یکی از نوابغ پیانونوازی جهان است و دستمزد بالایی دارد و از آنجا که دستمزد این نوازنده به دلار پرداخت می‌شود، شاید برای شرکت‌ها مشکل‌ساز باشد.»

***

حافظ ناظری، فرزند شهرام ناظری هم که چندی پیش آلبوم «بُعد یازدهم» را منتشر کرد، تصمیم گرفت که قطعات این آلبوم را در قالب اجرای زنده و با همکاری نوازندگان خارجی به صحنه ببرد.

این کنسرت قرار بود، نخستین اجرای زنده‌ی حافظ ناظری در تهران باشد و باید شهریورماه امسال روی صحنه می‌رفت، اما به‌دلیل طولانی شدن پروسه‌ی صدور روادید، نوازنده‌های خارجی گروه حافظ ناظری نتوانستند در تاریخ یادشده در ایران حضور یابند و خبر برگزاری این کنسرت هم به خاطره‌ها پیوست.

این در حالی بود که شهرام ناظری به جای پسرش دو شب در تالار وزارت کشور کنسرت داشت و به اجرای قطعات خاطره‌انگیز خود پرداخت.

***

این در حالی است که هم‌اکنون خبر کنسرت «کیتارو» موسیقیدان مشهور ژاپنی در رسانه‌ها منتشر شده و بلیت‌های کنسرت او هم در حال فروخته شدن است، اما معلوم نیست این‌بار طلسم اجرای یک هنرمند بین‌المللی در ایران (البته اجرای خارج از جشنواره) می‌شکند یا خیر.

شرکت برگزارکننده‌ی کنسرت کیتارو با اطمینان کامل خبر از کنسرت «یانی» - نوازنده‌ی چیره‌دست پیانو -هم در ایران داده است، در حالی که هنوز معلوم نیست می‌تواند کنسرت کیتارو را در ایران برگزار کند.

***

کنسرت‌های هنرمندان خارجی در حالی در ایران لغو می‌شوند که رییس‌جمهور بر بحث دیپلماسی فرهنگی تأکید زیادی دارد و هنرمندان بزرگ مانند «انور براهم» و «اشتفان میکوس» فقط در قالب جشنواره‌ی فجر توانسته‌اند، در ایران اجرا داشته باشند.

تا به حال هیچ نهاد رسمی توضیحات قابل قبولی درباره‌ی شرایط و چارچوب‌های حضور و اجرای صحنه‌ای هنرمندان خارجی در کشور نداده است.