ارتباط بین اخلاق و توکل

کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی گردد و هر که به خدا پناه آورد ، شکست نمی خورد »
 
اخلاق در لغت، جمع « خُلُق » و « خُلق » است . این دو به معنای صفتی است که در نفس انسان به صورت « ملکه » در آمده است و ملکه به صفتی اطلاق می شود که در روح و جان انسان چنان نفوذ کرده و راسخ شده است که افعال و آثار و رفتار مناسب با آن صفت ، خودبخود و بدون تأمل و درنگ از انسان صادر می شود . مثلاً وقتی صفت تواضع و فروتنی در شخصی به حد ملکه می رسد ، خودبخود و به صورت اتوماتیک در جای مناسب ، تواضع می کند .
 
خلق ممکن است خلق مثبت باشد که به آن « فضیلت » می گوئیم و ممکن است خلق منفی باشد که به آن« رذیلت» می گوئیم .
 
بنابراین، اخلاق به معنای جمیع صفات پسندیده (فضائل) و ناپسند (رذائل) است که در انسان به صورت ملکه درآمده است. [1]   

 باید توجه داشت که خلق و اخلاق، از مقوله هیئت و حالت نفسانی است ؛ نه از مقوله عمل و رفتار؛ زیرا اخلاق آن حالت و قدرت درونی انسان است که رفتارهای خوب یا بد از آن تولید می شود و رفتارها زائیده اخلاق هستند نه خود اخلاق؛ به همین دلیل اگر کسی ملکه سخاوت را داشته باشد ، اما به دلائلی همچون فقر یا موانع دیگر ، قدرت بذل و بخشش نداشته باشد باز هم سخاوتمند تلقی می شود ، همچنانکه به افرادی که روح بخشندگی ندارند اما برای ریاکاری و مانند آن مالی را می بخشند سخی گفته نمی شود .
 
اساساً به حالت های خوب یا بد اتفاقی که به موجب آنها فعلی از انسان صادر می شود ، خلق گفته نمی شود ، بلکه به حالتی که در روح نفوذ کرده و از حالت های ثابت انسان شده است ، خلق گویند . [2]   
 
تعریف توکل :
 یکی از مفاهیم عام در اخلاق اسلامی که ناظر به صفتی نفسانی و بیانگر رابطه ای خاص میان انسان و خداوند است ، مفهوم « توکل » است . توکل ، منزلی از منازل سالکین الی الله و مقامی از مقامات موحدین است و از بالاترین درجات اهل یقین است . [3]   
 
توکل ، عبارت است از اعتماد و اطمینان قلبی بنده در جمیع امور خود به خدا ، و حواله کردن همه کارهای خود را به او و تکیه بر حول و قوه الهی نمودن. [4]   

 پیامبر اکرم (ص) فرمود: « از جبرئیل (ع) پرسیدم: توکل چیست ؟ پاسخ داد: آگاهی به این واقعیت که مخلوق ، نه زیان می رساند و نه عطا و منعی دارد ، و اینکه چشم از دست و سرمایه مردم برداری ؛ هنگامی که بنده ای چنین شد جز برای خدا کار نمی کند و به غیر او امیدی ندارد . و اینها همگی حقیقت و مرز توکل اند». [5]   

 این صفت با ارزش در صورتی حاصل می شود که انسان همه کارهایی را که در عالم هستی انجام می گیرد ، از جانب پروردگار بداند و هیچ قدرتی را جز او مؤثر نداند و معتقد باشد که حول و قوه ای نیست مگر به واسطه او . اگر کسی واقعا چنین اعتقادی داشته باشد ، در دل به خدا اعتماد پیدا کرده و بر او تکیه می کند. [6]   
 
البته این بالا ترین مرتبه توکل است ولی توکل دارای مراتبی است که عبارتند از:

 الف : ضعیف ترین درجات توکل اینکه انسان اعتمادش به خدا مانند اعتماد به وکیل در دعاوی باشد . در این مرتبه عمده نظر به حل شدن کار است ؛

 ب : حالت متوسط : غیر خدا را نشناسد و به جز او به کسی پناه نبرد ؛ مانند وابستگی طفل به مادرش ؛
 
ج : عالی ترین درجه توکل حالتی است که فرد خود را صد در صد وابسته به خدا می بیند ، مانند میت در نزد غسال. [7]   
 
نکته قابل توجه این است که توکل بر خدا مانع از توسل به اسباب نیست؛ زیرا جهان طبیعت ، جهان اسباب و مسببات است ، هر بود و نبودی به دنبال وجود و عدمِ علت های طبیعی خود است ولی همه این علت ها به علت و مبدأ اول بازگشت می کنند و همه این علل و اسباب به فرمان او و طبق اراده و خواست او انجام وظیفه می نمایند .
 
در بحث توحید ، یک قسم از توحید ، توحید در افعال است به معنای این که انسان موحد، در کل هستی فقط به یک موجود مؤثر مستقل که به نام خدا وجود دارد و تأثیر علل و اسباب دیگر، مربوط به اوست، معتقد گردد.
 
توکل بر خدا و استمداد از نیروی غیبی، شاخه ای از توحید در افعال است که توکل کننده ، مؤثر حقیقی را در هر مقام و مکانی، خدا می داند.

 توکل به عنوان یک ویژگی پسندیده در آیات و روایات زیادی مطرح شده است که به چند نمونه از آن اشاره می کنیم :
 
« اگر ایمان دارید بر خدا توکل نمایید » [8]    ،« خدا صاحبان توکل را دوست دارد » . [9]   
 
« هر که توکل بر خدا کند ، خدا او را کفایت می کند » . [10]   

 امام باقر (ع)فرمود: « کسی که بر خدا توکل کند مغلوب نمی گردد و هر که به خدا پناه آورد ، شکست نمی خورد » . [11]   

 حضرت علی (ع): « توکل بر خداوند ، مایه نجات از هر بدی و محفوظ ماندن از هر دشمنی است » . [12]   
 
از آنچه بیان شد روشن می شود که:« توکل » یکی از فضیلت های اخلاقی و یکی از مصادیق آن است و این است ارتباط بین اخلاق و توکل.
 
--------------------------------------------------------------------------------
[1]   . محسن غرویان ، فلسفه اخلاق از دیدگاه اسلام ، ص 11 ، مؤسسه فرهنگی یمین ، چاپ دوم ، 1380 شمسی .
[2]   . مهدی نیلی پور ، بهشت اخلاق ، ج1 ، ص 28 ، انتشارات مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر ، چاپخانه شریعت ، قم ، 1385 .
[3]   . مهدی نیلی پور ، بهشت اخلاق ، ج1 ، ص 28 ، انتشارات مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر ، چاپخانه شریعت ، قم ، 1385 ، ج2 ، ص 701 .
[4]   . ملا احمد نراقی ، معراج السعاده ، ص 758 ، انتشارات هجرت ، چاپ هشتم ، قم ، 1381 شمسی .
[5]   . نک: نمایه شماره 99 (سایت: 2385)، جواب اجمالی.
[6]   . ملا احمد نراقی ، معراج السعاده ، ص 758 ، انتشارات هجرت ، چاپ هشتم ، قم ، 1381 شمسی با اندکی تصرف .
[7]   . ملا احمد نراقی ، معراج السعاده ، ص 758 ، انتشارات هجرت ، چاپ هشتم ، قم ، 1381 شمسی 3 ، ص 764 و 765 .
[8]   . مائده ، 23 .    وَ عَلىَ اللَّهِ فَتَوَکلَُّواْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ
[9]   . آل عمران ، 159 ، إِنَّ اللَّهَ یحُِبُّ الْمُتَوَکلِِّین‏
[10]   . طلاق ، 3 ، وَ مَن یَتَوَکلَ‏ْ عَلىَ اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ‏
[11]   . میرزا حسین نوری ، مستدرک الوسائل ، ج2 ، ص 288 ، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث ، چاپ اول ، 1408 قمری.
[12]   . منتخب میزان الحکمه ، گردآورنده : سید حمید حسینی ، باب توکل ، مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث ، 1385.

 qurantv.ir

تاریخچه لباس ملی در ایران

تاریخچه لباس ملی در ایران
بر اساس آنچه که در دانش نامه ایرانیکا نوشته شده ، پوشاک ایرانی ها طی سال های اولیه سلسله پهلوی، شبیه پوشاک دوره قاجار بود که اختلافات میان اقوام، روستاها، مناطق و نیز طبقات اجتماعی را منعکس می کرد. در اواخر قرن نوزدهم میلادی تلاش های زیادی برای تغییر پوشش از سوی حکومت صورت گرفت. مخصوصا پس از انقلاب مشروطه که بسیاری از مردان به خارج سفر کرده بودند پوشش اروپایی و پوشیدن کت و شلوار، پاپیون و کراوات را پذیرا شدند.

در 29 بهمن 1301 مجلس لایحه ای را تصویب کرد که همه کارکنان خدمات شهری، اعضای کابینه و نمایندگان مجلس را ملزم به پوشیدن پوشاک دوخت ایران در طول ساعات کار می کرد. این دستورالعمل در اول میزان 1302 بنا بر حکم وزیر جنگ، سردار سپه شامل پرسنل نظامی نیز شد.
در 4 مهر 1307کابینه مقرر کرد که تمام مردهای ایرانی به طور یکدست و به سبک غربی لباس بپوشند. تن پوش های بیرونی سنتی مانند شال ها، قباها، سرداری ها و لباده ها، با کت جایگزین شد. شلوارهایی که به طور سنتی از پارچه سیاه جناغی یا مشابه آن دوخته می شد با شلوار و کمربند غربی جایگزین شدند.

 تمام کارمندان دولت و دانش آموزان پسر، کلاه های لبه دار استوانه ای معروف به کلاه پهلوی را به جای کلاه های خز مرسوم و کلاه های بیضوی به سر کردند. فقط روحانیون، شامل استادان مدارس، طلاب دینی و زعمای سایر مذاهب به رسمیت شناخته شده از این حکم که در روز اول فروردین 1308 در شهرها و یک سال بعد در دهات و مناطق روستایی اجرا شد، معاف بودند.

 در خرداد تا تیر 1313 پهلوی اول از ترکیه دیدن کرد و در آنجا عمیقاً تحت تاثیر برنامه های کمال آتاترک برای مدرنیزه کردن قرار گرفت. او مصمم شد که ایرانی ها هم چون اروپایی ها لباس بپوشند. او در ترکیه دستوری خطاب به نخست وزیر وقت صادر کرد که مقرر می داشت از آن پس تمام کارگران ایرانی کلاه های لبه دار به سبک اروپایی بر سر بگذارند. توجیه او این بود که لبه پهن کلاه، کارگرانی را که در هوای آزاد کار می کردند از آفتاب سوختگی حفظ می کند. در 16 تیر 1334 حکم کابینه، به سر گذاشتن این کلاه را برای تمام مردان اجباری ساخت و به این ترتیب جای کلاه پهلوی را گرفت. این دستور که به شدت اعمال می شد مقاومت های زیادی را خصوصاً در استان ها برانگیخت.

در یک واقعه مشهور، گروهی از مسلمانان به رهبری روحانی صریح اللهجه ای به نام شیخ تقی بهلول در مسجد گوهر شاد مشهد بست نشستند که در آنجا مورد حمله نیروهای امنیتی قرار گرفته و تعدادی از مردم کشته شدند. پیش از واقعه گوهر شاد، پهلوی اول شخصاً برای تغییر لباس زنان الزام و اجباری اعلام نکرده بود.
بعضی اعضای دربار که در خارج تحصیل کرده بودند با منسوخ کردن کامل حجاب موافق بوده و بر حضور زنان در فعالیت های اجتماعی تاکید داشتند. یکی از حامیان چنین دیدگاهی، وزیر وقت دربار، عبدالحسین تیمورتاش بود که در جلسه کابینه در سال 1312 واردات کلاه زنانه از خارج را قانونی کرد. سرانجام در سال 1314 پهلوی اول، دستور به کشف حجاب داد. وی نخستین حکمران منطقه بود که چنین کاری را انجام می داد. آتاترک حجاب را ممنوع نکرده بود.

این عمل نیز با مقاومت و اعمال زور روبرو شد. اکثریت قریب به اتفاق زنان ایرانی به گونه ای تربیت شده بودند که حجاب را واجب تر می دانستند و معتقد بودند آشکار ساختن سر و گردن گناه است. وانگهی، مردان ایرانی کنار نهادن حجاب را آشکارا نشان بی عفتی می دانستند. از طرفی فشار پلیس اجتناب ناپذیر بود. آنها زنان را کتک می زدند، چادرها و روسری هایشان را کشیده و پاره می کردند و حتی خانه هایشان را به زور می گشتند. هر چند رفته رفته مقاومت مردم بر زور حکومت فایق آمد، اما سه تا چهار سال آخر سلطنت پهلوی اول، زن ها با لباس های بلند ساده، جوراب های کلفت و کلاه های حصیری لبه پهن، در اجتماع ظاهر می شدند.

در برخی روستاها و شهرهای کوچک، زنان دیگر خانه هایشان را ترک نکردند، تا آنکه رضا خان در شهریور 1320 مجبور به کناره گیری شد. در دوران پهلوی دوم نیز بی حجابی و تقلید از مدهای غربی میان گروهی از مردم ایران رواج داشت. تا آنکه در سال 1357 و با پیروزی انقلاب اسلامی، بی حجابی برای زنان ممنوع و پوشیدن لباس های ساده تر از آنچه مد غرب بود برای مردان به عنوان ارزش شناخته شد.
منبع: ir-psri.com

پدرها، با فوت و فن دخترداری آشنا شوید

شما به عنوان یک پدر، برای این که بتوانید به دختر خود نزدیک شوید و رابطه صمیمی با او برقرار کنید، باید کارهایی را انجام دهید که ما تعدادی از آنها رابه شما پیشنهاد می‌کنیم.

به مادر او احترام بگذارید
اگرچه دخترها عاشق پدرهایشان هستند اما همیشه مادر خود را به عنوان الگوی زندگی‌شان در نظر می‌گیرند. اگر شما سعی کنید به مادر یا همسرتان احترام بگذارید، احترام دخترتان به شما نیز افزایش می‌یابد. اگر هم سعی دارید او را در چشمان دخترتان کوچک نشان دهید، در واقع فاصله خود را با دختران افزایش خواهید داد.

دوستان او را بشناسید
چند سال بعد هنگامی که کودکتان به آمادگی و مدرسه رفت، دوستانی پیدا خواهد کرد که بخش مهمی از زندگی او می‌شوند. او به آنها چیزهایی را خواهد گفت، که شما یا مادرش نمی‌دانید. بنابراین گاهی مهمانی ترتیب دهید تا با دوستانش بیشتر آشنا شوید.

به او گوش دهید
دخترها بیشتر از شنیدن، به شنیده شدن احتیاج دارند. سعی کنید حرف های دخترتان را بدون قضاوت و نصیحت، گوش دهید. تنها در مواقعی که می‌‌خواهید حرف‌ها و احساسات او را بیشتر درک کنید، نظر دهید. دختر شما این رفتارتان را ستایش خواهد کرد.

با هم کتاب بخوانید
کتاب خواندن با دخترتان نه تنها علاقه او را به خواندن افزایش می‌دهد بلکه زمینه‌ای را برای گفتگویی موثر در آینده فراهم می‌کند.

با او قرار ملاقاتی بگذارید
هر چند وقت یک بار با کودکتان قرار بگذارید. او را به ناهار بیرون از خانه، به سینما یا بولینگ ببرید. او این قرارها را از یاد نخواهد برد.

علاقمندی‌های او را بشناسید
اگر دختر شما عاشق والیبال است، گاهی با او والیبال بازی کنید یا اگر به موسیقی علاقه دارد، به تمرینات موسیقی او گوش دهید یا به همراه‌ او به کنسرت بروید. این کار باعث می‌شود بتوانید با او از علاقمندی‌هایش صحبت و او را به مراحل بالاتری تشویق کنید.

در موقعیت مهم زندگی کنارش باشید
در موقعیت‌های مهم زندگی دخترتان مانند تولد، اولین روز مدرسه، اولین اجرا و غیره کنارش باشید. کودکتان این لحظات را تا آخر عمر از یاد نخواهد برد و با این کار، شما هم عضوی از آن خواهید شد.

به قول‌های خود وفادار باشید
اگر به دخترتان قولی دادید، تمام تلاشتان را بکنید تا عملی شود. او با این کار، هم به شما و هم به مردهای دیگری که به زندگی‌اش وارد می‌شوند، اعتماد خواهد کرد.

با او تماس فیزیکی برقرار کنید
دخترتان را گاهی در آغوش بگیرید، او را ببوسید و دست‌هایش را در دستانتان نگه دارید. او به ابراز علاقه شما احتیاج دارد.

منبع:aftabir.com